جمعه ۲۵ اسفند ۰۲ ۱۳:۰۰
۳ بازديد
برخی از اصولی که جان دیویی در تنظیم هدف‌های آموزشی مطرح کرده به شرح زیر می‌باشند.
1. روش و وسیله باید متناسب با هدف انتخاب شود تا بتواند به آن منتهی گردد.
اگر در هنگام تعیین هدف، روش و وسایل نیل به آن و سایر عوامل دخیل مورد توجه قرار نگیرد، انتظار تحقق هدف را نباید داشت. بسیاری از نظریه‌پردازان آموزش و پرورش معمولاً از این مسأله غافل هستند و هدف‌هایی را در فرایند آموزش تعیین می‌کنند که هیچ سنخیتی با روند فطری فراگیر ندارند و قابل پیش‌بینی، سنجش و انتخاب نیستند؛ از این رو هرگز تحقق نمی‌یابند.
2. اگر چه هدف هر فعالیت آموزشی پیش از شروع آن فعالیت تعیین می‌شود، اما نباید تغییر ناپذیر و غیر قابل انعطاف باشد.
هدفی که در آغاز فعالیت انتخاب می‌شود، هدفی است احتمالی و آزمایشی که ممکن است در فرایند فعالیت، دستخوش تغییراتی شود. هدفی خوب و مطلوب است که از اوضاع و احوال و شرایط واقعی سرچشمه بگیرد و با آن سازگار باشد تا بتواند شرایط را تغییر دهد و با این تغییر، تحقق خود را امکان‌پذیر سازد. کشاورزی که بدون توجه به وضع خاک و آب و هوا بذر افشانی کند، البته به هدف خود که محصولی پربار است، نخواهد رسید.
3. هدف باید فرد را به فعالیت برانگیزد و به فعالیت او جهت دهد.
چنین امری زمانی امکان‌پذیر است که هدف‌های تربیتی بر فعالیت‌ها و احتیاجات اصیل فراگیر متکی باشد. هرگز نباید هدف‌های مطلوب افراد بالغ را بر کودکان تحمیل کرد یا همه‌ی کودکان را بدون توجه به اختلافات اساسی آنان، اسیر هدف‌های معینی کرد.
4. هدف تربیتی باید با اوضاع و احوال محیط فراگیر هماهنگ باشد.
هدف‌هایی که از خارج بر شخص تحمیل شوند قابل حصول نخواهند بود. متأسفانه هدف‌هایی که ما در تعلیم و تربیت کودکان اختیار می‌کنیم از این مقوله‌اند. معلم، دانسته یا نادانسته هدف‌های مطلوب خود یا دیگران را که موافق با مقتضیات رایج جامعه است، به شاگردان تحمیل می‌کند؛ اما شاگردان نه تنها برای تحقق آنها علاقه‌ای نشان نمی‌دهند، بلکه اساساً نسبت به معلم بی‌اعتماد و بی‌اعتنا می‌شوند؛ زیرا معلم از آنان چیزی می‌خواهد که با مقتضیات آنان سازگار نیست.
5. هدف‌های تربیتی باید عینی، قابل تصور و تحقق باشند.
هدف‌های بسیار کلی و انتزاعی، برای کودک قابل تصور نیستند و از این رو تحقق نمی‌پذیرند. معلم و مربی باید بکوشد تا حتی المقدور، هدف‌های تربیتی بسیار بزرگ، دور و مجرد انتخاب نکند، بلکه هدف‌هایی اختیار کند که تحقق هر یک از آنها به آسانی امکان‌پذیر باشد و زمینه‌ی تحقق هدف‌های بعدی را فراهم سازد.
منبع: راهنمای عملی تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی، محمد نوریان
منبع: راهنمای عملی تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی، محمد نوریان